Gmina Kołobrzeg to teren o wyjątkowych walorach przyrodniczych, łączący w sobie krajobrazy typowe dla Pomorza Zachodniego – pas nadmorskich wydm, torfowiska, lasy sosnowe, łąki, solniska i doliny rzek. Bliskość Bałtyku oraz duża różnorodność siedlisk sprawiają, że występuje tu wiele cennych gatunków roślin i zwierząt. To jedno z niewielu miejsc na wybrzeżu, gdzie można w krótkim czasie zobaczyć tak wiele różnych typów krajobrazu – od mokradeł po piaszczyste wydmy.
Na terenie gminy stwierdzono występowanie ponad 700 gatunków roślin naczyniowych, w tym wielu objętych ochroną. To bardzo wysoka liczba jak na obszar o charakterze turystycznym, co świadczy o zachowaniu dużych fragmentów środowiska w stanie naturalnym. W lasach i na torfowiskach rośnie m.in. tajęża jednostronna, wrzosiec bagienny, nasięźrzał pospolity czy rosiczka okrągłolistna – gatunki charakterystyczne dla siedlisk wilgotnych i bagiennych. W dolinach rzek można spotkać również kosaćca żółtego oraz inne rośliny lubiące podmokłe podłoże.
Wśród ciekawszych zbiorowisk roślinnych znajdują się torfowiska wysokie w rejonie Dźwirzyna i Grzybowa, porośnięte mchami torfowcami i roślinnością bagienną. To wyjątkowo cenne miejsca, w których wciąż można zaobserwować naturalne procesy przyrodnicze, coraz rzadsze w innych częściach Polski. Ciekawostką jest, że w tych torfowiskach występują rośliny owadożerne, które potrafią przetrwać w bardzo ubogich glebach, pozyskując składniki odżywcze z upolowanych owadów.
Na uwagę zasługują również solniska w okolicach Budzistowa – unikalne siedliska roślin przystosowanych do zasolonego podłoża. Występuje tam soliród zielny, jeden z najrzadszych gatunków w Polsce, przez wiele lat uznawany za wymarły na Pomorzu Zachodnim. Jego obecność świadczy o wyjątkowo dobrym stanie lokalnych ekosystemów i naturalnym charakterze tych terenów.
Na nadmorskich wydmach dominuje roślinność trawiasta – piaskownica zwyczajna, wydmuchrzyca piaskowa oraz bażyna czarna. Ich systemy korzeniowe pomagają utrwalać piasek, dzięki czemu wydmy są stabilne i odporne na erozję. W miejscach bardziej osłoniętych pojawia się sosna zwyczajna, tworząca charakterystyczne bory nadmorskie. Warto zwrócić uwagę, że w niektórych fragmentach gminy las dosłownie „wchodzi” na plażę – między Grzybowem a Dźwirzynem drzewa rosną już na pierwszych liniach wydm.
Świat zwierząt gminy Kołobrzeg jest równie interesujący. W lasach i zadrzewieniach bytują sarny, dziki i lisy, a w dolinach rzek i na terenach podmokłych liczne gatunki płazów i gadów. Występują tu m.in. żaby trawne i wodne, ropuchy, a także jaszczurki i zaskrońce. Obfitość zbiorników wodnych i terenów wilgotnych sprzyja ich rozmnażaniu i rozwojowi – wiosną można tu usłyszeć charakterystyczne koncerty żab, które świadczą o dobrej kondycji lokalnych ekosystemów.
Bardzo bogaty jest także świat ptaków – szczególnie w dolinie Parsęty oraz w rejonie jeziora Resko Przymorskie. Obszary te stanowią ważne miejsce odpoczynku dla ptaków wędrownych, a także lęgowiska dla gatunków wodno-błotnych. W okresach migracji można zaobserwować tu czaple, kaczki, rybitwy i mewy, które chętnie zatrzymują się w gminie podczas wędrówki. To sprawia, że Gmina Kołobrzeg jest ciekawym miejscem dla miłośników obserwacji przyrodniczych.
Na terenie gminy występuje kilka form ochrony przyrody. Znaczne obszary objęto siecią Natura 2000, która chroni najcenniejsze siedliska i gatunki. Ochroną objęte są m.in. fragmenty borów bagiennych, wydm nadmorskich oraz mokradeł. Występują tu także pomniki przyrody – pojedyncze drzewa i grupy roślin, które wyróżniają się wiekiem, rozmiarami lub znaczeniem krajobrazowym. Niektóre z dębów liczą ponad 200 lat, stanowiąc naturalne świadectwo historii regionu.
Spacerując po gminie Kołobrzeg, można zobaczyć, jak różnorodne są tutejsze krajobrazy – od słonecznych wydm i torfowisk po wilgotne łąki i cieniste lasy. To obszar, w którym wciąż obecna jest dzika przyroda, a liczne formy ochrony pomagają zachować ją dla przyszłych pokoleń.
